Lagom: vừa đủ trong một thế giới quá tải

Ở Thụy Điển, có một từ được sử dụng trong mọi khía cạnh đời sống: Lagom. Khó có thể dịch chính xác sang tiếng Việt, nhưng có thể hiểu nôm na là “vừa đủ” không quá nhiều, không quá ít, vừa vặn với nhu cầu thực sự.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mọi thứ đều bị thúc đẩy bởi những cuộc đua không ngừng nghỉ về tốc độ, quy mô và thành tích, Lagom trở thành một triết lý sống đáng để suy ngẫm. Nó không cổ vũ sự cực đoan cũng không đề cao lối sống tối giản cực đoan mà chọn một vị trí cân bằng. Đây không chỉ là một thái độ sống cá nhân mà còn là nền tảng văn hóa sâu sắc của người Thụy Điển trong cách họ tổ chức công việc, gia đình và xã hội.

Lagom xuất phát từ nhu cầu thực tế. Ở những vùng đất có mùa đông dài và khắc nghiệt, việc tiêu dùng tài nguyên phải tính toán cẩn trọng. Không dư thừa, không phung phí là cách để tồn tại bền vững. Theo thời gian, sự tiết chế hợp lý đó trở thành một nét văn hóa và dần mở rộng thành một triết lý sống: tìm kiếm sự vừa phải trong tất cả các lựa chọn, từ ăn uống, tiêu dùng, làm việc đến cách xây dựng các mối quan hệ.

Áp dụng Lagom vào công việc, người Thụy Điển có xu hướng tôn trọng sự cân bằng giữa hiệu quả và đời sống cá nhân. Họ làm việc chăm chỉ trong giờ hành chính nhưng hiếm khi làm thêm giờ kéo dài. Các buổi họp thường ngắn gọn, tập trung vào nội dung chính, không tổ chức quá nhiều nếu không thực sự cần thiết. Sự chuyên nghiệp thể hiện ở việc hoàn thành công việc đúng hạn với chất lượng tốt, chứ không nhất thiết phải thể hiện bằng việc làm việc liên tục không nghỉ.

Trong đời sống gia đình, Lagom cũng thể hiện rõ. Người Thụy Điển ưu tiên sự gắn kết, chia sẻ trách nhiệm và tạo ra một môi trường sống không quá phô trương. Ngôi nhà của họ bài trí tối giản, chú trọng công năng nhưng vẫn giữ được sự ấm cúng. Thói quen tiêu dùng cũng dựa trên nguyên tắc mua sắm vừa đủ, ưu tiên chất lượng hơn số lượng, và giảm thiểu lãng phí.

Đối với sức khỏe và lối sống cá nhân, Lagom nhấn mạnh sự điều độ. Người Thụy Điển thường vận động thể thao ngoài trời nhưng không quá áp lực bản thân theo đuổi thành tích cao. Việc duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần diễn ra một cách tự nhiên, như một phần trong nếp sống hàng ngày thay vì một mục tiêu cần phải đạt được bằng mọi giá.

Triết lý Lagom cũng giúp xây dựng một xã hội bền vững hơn. Ở Thụy Điển, các chính sách môi trường, phúc lợi xã hội và bình đẳng đều phản ánh tinh thần “vừa đủ”. Chính phủ cố gắng điều tiết tài nguyên công một cách hiệu quả, đồng thời khuyến khích mỗi công dân đóng góp vào sự cân bằng chung, thay vì chỉ theo đuổi lợi ích cá nhân.

Trong thực tế, áp dụng Lagom không có nghĩa là phủ nhận tham vọng hay giới hạn sự sáng tạo. Thay vào đó, Lagom đề xuất một cách tiếp cận thực tế và bền vững hơn với cuộc sống. Nó đặt ra câu hỏi quan trọng: cái gì là đủ đối với tôi? Và làm sao để tôi nhận biết ranh giới giữa sự nỗ lực chính đáng và sự tiêu hao vô nghĩa?

Đối với thế hệ của tôi, những người trưởng thành trong thời đại bùng nổ công nghệ và toàn cầu hóa, Lagom là một bài học cần thiết. Khi mọi thứ từ công việc, thông tin cho đến các mối quan hệ đều có thể dễ dàng vượt khỏi tầm kiểm soát, việc thiết lập một giới hạn "vừa đủ" giúp tôi giữ được sự tập trung và bình tĩnh.

Lagom không yêu cầu tôi phải sống chậm, cũng không yêu cầu tôi từ bỏ khát vọng. Nó chỉ nhắc rằng thành công thực sự là biết dừng lại đúng lúc, biết lựa chọn kỹ càng và giữ cho cuộc sống ở trạng thái cân bằng lâu dài.

Trong một thế giới khuyến khích sự "nhiều hơn", Lagom dạy tôi cách trân trọng giá trị của "đủ". Đủ để tận hưởng, đủ để biết ơn, đủ để tiếp tục phát triển mà không đánh mất bản thân.

Một sinh viên ngoại tỉnh sống bám chấp thành phố như tôi đã phải dành hàng thập kỷ để điều chỉnh kỳ vọng của bản thân và trong suốt hành trình đó, tôi cũng luôn phải điều chỉnh mức độ "vừa đủ" trong mình.

Lý thuyết là như vậy, mong bạn "vừa đủ" lúc này, lúc khác.

Kate.